اعاده دادرسی (رسیدگی مجدد) به دلیل شهادت دروغ

به بررسی ماهوی یک دعوای قضاوت‎ شده توسط دادگاه صادرکننده‎ حکم، اعاده دادرسی گفته می‎شود. بنابراین اعاده دادرسی در مورد آرای قطعی انجام می‌شود، یعنی آرایی که یا مهلت تجدیدنظر آنها گذشته یا رأی در مرحله تجدیدنظر در مورد آنها صادر شده است.
یکی از مواردی که ممکن است منجر به خطا در صدور رأی شود، شهادت دروغین شاهدان است.
بند 4 ماده 272 قانون آیین دادرسی کیفری جعلی بودن اسناد یا خلاف واقع (بی‌اساس) بودن شهادت شهود را که مبنای حکم صادر شده بوده است، از جهات اعاده دادرسی اعلام کرده است.

صدور حکم براساس شهادت دروغ

سؤال: در صورتی که حکمی بر اساس شهادت دروغ صادر شده باشد، چگونه می‌توانیم از آن برای اعاده دادرسی استفاده نماییم؟ همین که شاهد را حاضر کنیم که به دروغ بودن شهادت خود اقرار کند کفایت می‌کند یا خیر؟

رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور خلاف این موضوع را تعیین کرده است. صدور رأی وحدت رویه بعد از اختلاف نظر شعبه دوم و هشتم دیوان عالی کشور اتفاق افتاد. این دو شعبه در مورد قبول اعاده دادرسی به دلیل شهادت دروغ رویه‌های مختلفی در پیش گرفتند، شعبه هشتم عقیده داشت که وقتی دورغ بودن شهادت موجب تجویز اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد است که حکم قطعی بر محکومیت شهود صادر شده باشد، ولی شعبه دوم معتقد بود، اگر شاهدان تصدیق کنند (گواهی دهند) شهادتشان ناشی از ضعف و ناتوانی بوده و مبنای صحیح نداشته است، این امر موجب تجویز اعاده محاکمه است.

پس از این اختلاف نظر موضوع در هیأت عمومی دیوان عالی کشور مطرح و رأی وحدت رویه چنین صادر شده است: «همانطور که شعبه هشتم دیوان عالی کشور در رأی خود استدلال کرده است که در مورد درخواست تجویز اعاده دادرسی (رسیدگی مجدد) شرط شمول مورد به شق 4 ماده 46 قانون آیین دادرسی کیفری به عنوان کذب (دروغ) شهادت شهودی که شهادت آنان مبنای حکم بوده است، تأیید کذب گواهی گواهان در دادگاه کیفری به موجب حکم قطعی است، بنابراین حکم شعبه هشتم صحیحاً صادر شده و بی‌اشکال است». معنی این رأی وحدت رویه این است که وقتی شهادت دروغ موجب صدور حکم قطعی شود، راه برای اعاده دادرسی و رسیدگی مجدد باز است.
 

مراقبت های بعد از خروج از مراکز ترک اعتیاد